ICA, Παγκόσμια Διακήρυξη για τους συνεταιρισμούς εργαζομένων

Εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση της ICA στην Cartagena, Κολομβία, στις 23 Σεπτεμβρίου 2005

Η Διακήρυξη αυτή θα προσαρμόζεται στις διάφορες γλώσσες του κόσμου, λαμβάνοντας υπόψη τα διάφορα πολιτιστικά στοιχεία, γλωσσικές παραδόσεις και συνεταιριστικές εκφράσεις που χρησιμοποιούνται, με βάση το πρωτότυπο αγγλικό ή ισπανικό κείμενο ή και τα δύο.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Ο άνθρωπος επιδιώκει διαρκώς μια ποιοτική βελτίωση των μορφών οργάνωσης της εργασίας, και προσπαθεί να επιτύχει πάντοτε καλύτερες, δικαιότερες και πιο αξιοπρεπείς εργασιακές σχέσεις.

2. Σήμερα, τα ανθρώπινα όντα διεξάγουν τις επαγγελματικές δραστηριότητές τους με τρεις βασικούς τρόπους: α) ανεξάρτητα ως αυτοαπασχολούμενοι, που στη συνέχεια πορεύονται με βάση τις ικανότητες του καθενός και την αυτορρύθμιση, β) ως μισθωτοί, υπό την συνεχή υπαγωγή σε έναν εργοδότη, ο οποίος παρέχει μια αποζημίωση που προκύπτει αποκλειστικά από ατομικές ή συλλογικές διαπραγματεύσεις, ή γ) σύμφωνα με μια τρίτη μορφή, που ονομάζεται ιδιοκτησία των εργαζομένων, στην οποία η εργασία και η διαχείριση πραγματοποιούνται από κοινού, χωρίς τα τυπικά όρια της ατομικής εργασίας, ούτε αποκλειστικά με βάση τους κανόνες της συμβατικής μισθωτής εργασίας.

3. Ανάμεσα στις μορφές της ιδιοκτησίας των εργαζομένων, εκείνη που αναφέρεται στην οργάνωση μέσω των συνεταιρισμών εργαζομένων έχει σήμερα επιτύχει το υψηλότερο επίπεδο ανάπτυξης και σημασίας στον κόσμο, και είναι δομημένη με βάση τις οικουμενικές συνεταιριστικές αρχές, τις αξίες και τις επιχειρησιακές μεθόδους που κατοχυρώνονται στη Δήλωση για την Συνεταιριστική Ταυτότητα (Manchester, 1995), που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας (ICA), και ενσωματώθηκε στη Σύσταση 193/2002 της ΔΟΕ (Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας) σχετικά με την προώθηση των συνεταιρισμών.

4. Οι συνεταιρισμοί εργαζομένων δεσμεύονται να διέπονται από την προαναφερθείσα Δήλωση για την Συνεταιριστική Ταυτότητα. Επιπλέον, έχει γίνει απαραίτητο να καθορισθούν σε παγκόσμιο επίπεδο, μερικά βασικά χαρακτηριστικά και εσωτερικοί κανόνες λειτουργίας που είναι αποκλειστικοί για αυτό το είδος των συνεταιρισμών, που έχουν συγκεκριμένους στόχους και σκοπούς που διαφέρουν από τους συνεταιρισμούς που ανήκουν σε άλλες κατηγορίες. Ο ορισμός αυτός θα ενισχύσει τη συνοχή και την καθολική ταυτότητα της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας των εργαζομένων, θα τονώσει την ανάπτυξή της, και θα προσδώσει αναγνώριση σε παγκόσμιο επίπεδο της κοινωνικής και οικονομικής λειτουργίας της στη δημιουργία αξιοπρεπών και βιώσιμων θέσεων εργασίας, ενώ επίσης θα προλαμβάνει αποκλίσεις ή καταχρήσεις.

5. Μια παγκόσμια Διακήρυξη είναι επίσης απαραίτητη προκειμένου να επικεντρωθεί το ενδιαφέρον στη σημασία της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας των εργαζομένων, στην προώθηση των συνεταιρισμών εργαζομένων, καθώς και στις σχέσεις τους με συνεταιρισμούς που ανήκουν σε άλλες κατηγορίες, καθώς και με το Κράτος, με διεθνείς οργανισμούς, με τον επιχειρηματικό κόσμο και με τα συνδικάτα. Αυτό είναι απαραίτητο για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και η προώθηση των συνεταιρισμών εργαζομένων, καθώς και η πλήρης αναγνώριση του ρόλου τους ως φορέων για την επίλυση των προβλημάτων της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, και ως υποστηρικτών ενός από τους πιο προηγμένους, δίκαιους και αξιοπρεπείς τρόπους ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, της παραγωγής και της διανομής του πλούτου, και του εκδημοκρατισμού της ιδιοκτησίας και της οικονομίας.

6. Μολονότι η CICOPA στεγάζει επίσης συνεταιρισμούς των μεμονωμένων τεχνιτών και άλλες μορφές συνεταιριστικής διαχείρισης που βασίζονται σε κεντρικές έννοιες της εργασίας και της παραγωγής, η παρούσα Διακήρυξη στοχεύει ειδικά στους συνεταιρισμούς εργαζομένων. Αυτό δεν αποκλείει ότι θα μπορούσε, στο μέτρο του δυνατού, να χρησιμοποιηθεί και να εφαρμοσθεί από συνεταιρισμούς χρηστών, που χορηγούν επίσης δικαίωμα εγγραφής και ιδιοκτησίας στους εργαζομένους τους ως διαφοροποιημένο μέρος από τα υπόλοιπα μέλη κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα συμφέροντά τους να εκπροσωπούνται επαρκώς, καθώς και σε όλες τις μορφές διαχείρισης που χορηγούν ειδική αναγνώριση στην ανθρώπινη εργασία και σε αυτούς που την εκτελούν, όπως οι συνεταιρισμοί περιορισμένης ευθύνης των εργαζομένων (sociedades anonimas laborales – SALs), που χορηγούν οφέλη συνεταιριστικής φύσης στους εργαζομένους τους, και γενικά σε όλες εκείνες τις επιχειρήσεις κοινοτικού χαρακτήρα που παρέχουν ειδικές εργασιακές σχέσεις στα μέλη τους, εκτός από την προσφορά σε αυτά υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας.

Με βάση τις προαναφερόμενες εκτιμήσεις, η CICOPA εγκρίνει ομόφωνα την ακόλουθη Παγκόσμια Διακήρυξη για τους συνεταιρισμούς εργαζομένων.

I. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Με βάση τον ορισμό, τις αξίες και τις αρχές που κατοχυρώνονται στη Δήλωση για την Συνεταιριστική Ταυτότητα (Manchester, 1995), και ενσωματώνονται στη Σύσταση 193/2002 της ΔΟΕ σχετικά με την Προώθηση των Συνεταιρισμών¹, οι συνεταιρισμοί εργαζομένων περιέχουν τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

1. Έχουν ως στόχο τη δημιουργία και τη διατήρηση βιώσιμων θέσεων εργασίας και τη δημιουργία πλούτου, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής των εργαζομένων-μελών, προσδίδουν αξιοπρέπεια στην ανθρώπινη εργασία, επιτρέπουν τη δημοκρατική αυτοδιαχείριση των εργαζομένων και προωθούν την κοινοτική και την τοπική ανάπτυξη.

2. Η ελεύθερη και προαιρετική συμμετοχή των μελών τους, προκειμένου να συμβάλουν με την προσωπική τους εργασία και οικονομικούς πόρους, εξαρτάται από την ύπαρξη θέσεων εργασίας.

3. Κατά γενικό κανόνα, η εργασία εκτελείται από τα μέλη. Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων σε μια δεδομένη συνεταιριστική επιχείρηση εργαζομένων είναι μέλη και το αντίστροφο.

4. Η σχέση των εργαζομένων-μελών με τον συνεταιρισμό τους, θα πρέπει να θεωρείται ως διαφορετική από εκείνη της συμβατικής εργασίας που αμείβεται με μισθό, και από εκείνη της αυτόνομης ατομικής εργασίας.

5. Το καταστατικό τους περιλαμβάνει τυπικά κανόνες που έχουν συμφωνηθεί δημοκρατικά και έγιναν αποδεκτοί από τους εργαζόμενους-μέλη.

6. Πρέπει να είναι αυτόνομοι και ανεξάρτητοι, έναντι του Κράτους και τρίτων μερών, στις εργασιακές σχέσεις τους και στη διαχείρισή τους, καθώς και στη χρήση και στη διαχείριση των μέσων παραγωγής.

II. ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΉΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Στις εσωτερικές λειτουργίες τους, οι συνεταιρισμοί εργαζομένων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ακόλουθους κανόνες. Θα πρέπει:

1. Να αμείβουν την εργασία των μελών τους ισότιμα, λαμβάνοντας υπόψη τη λειτουργία, την ευθύνη, την πολυπλοκότητα και την ιδιαιτερότητα που απαιτούν οι θέσεις τους, την παραγωγικότητά τους και την οικονομική δυνατότητα της επιχείρησης, προσπαθώντας να μειώνουν τη διαφορά μεταξύ της υψηλότερης και της χαμηλότερης αμοιβής.

2. Να συμβάλλουν στην αύξηση του κεφαλαίου και στην κατάλληλη αύξηση των αδιανέμητων αποθεματικών και των λοιπών αποθεματικών.

3. Να εφοδιάζουν τους χώρους εργασίας με φυσικές και τεχνικές εγκαταστάσεις που αποσκοπούν στην επίτευξη της σωστής λειτουργίας και καλού οργανωτικού κλίματος.

4. Να προστατεύουν τους εργαζομένους-μέλη με τα κατάλληλα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας, κοινωνικής ασφάλισης και επαγγελματικής υγείας, και να συμμορφώνονται με τα πρότυπα προστασίας που ισχύουν στους τομείς της μητρότητας, της παιδικής μέριμνας και των ανηλίκων στην εργασία.

5. Να εφαρμόζουν τη δημοκρατία στις αποφασιστικές στιγμές της οργάνωσης και σε όλα τα στάδια της διαδικασίας διαχείρισης.

6. Να εξασφαλίζουν μόνιμη εκπαίδευση και κατάρτιση για την ανάπτυξη των ικανοτήτων των μελών και την πληροφόρηση των μελών, προκειμένου να διασφαλιστεί η επαγγελματική ενημέρωση και ανάπτυξη του συνεταιριστικού μοντέλου εργαζομένων, και να τονωθεί η καινοτομία και η καλή διαχείριση.

7. Να συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του πυρήνα της οικογένειας και στη βιώσιμη ανάπτυξη της κοινότητας.

8. Να δίνουν μάχη εναντίον της αίσθησης ότι είναι εργαλεία, με στόχο να καταστήσουν τις συνθήκες εργασίας των μισθωτών εργαζομένων πιο ευέλικτες ή επισφαλείς, και με το ότι ενεργούν ως συμβατικοί μεσάζοντες για θέσεις εργασίας.

III. ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

Μια ισχυρή πρόσκληση απευθύνεται στο συνεταιριστικό κίνημα γενικά:

1. Να κάνει την προώθηση των συνεταιρισμών εργαζομένων μια από τις κύριες προτεραιότητες στο πλαίσιο του παγκόσμιου συνεταιριστικού κινήματος, και να συμβάλει αποτελεσματικά στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων αυτού του τύπου.

2. Να δημιουργήσει στρατηγικές συμμαχίες που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των συνεταιρισμών εργαζομένων και για να καταστήσουν εφικτά τα επιχειρηματικά τους σχέδια, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε κατάλληλη χρηματοδότηση, και της προώθησης των υπηρεσιών που προσφέρουν, καθώς και των προϊόντων που παράγουν.

3. Να καθιερώσει μηχανισμούς σχηματισμού κεφαλαίου στους συνεταιρισμούς εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς στους τελευταίους κεφαλαίου επιχειρηματικού κινδύνου από συνεταιρισμούς άλλων κατηγοριών, με μια οικονομική αποζημίωση που να καλύπτει το κόστος ευκαιρίας και μια κατάλληλη συμμετοχή στη διαχείριση, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την αυτονομία και την ανεξαρτησία τους.

4. Να προωθήσει τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των συνεταιρισμών εργαζομένων σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ τους, και να υποστηρίξει τη δημιουργία οντοτήτων δευτέρου βαθμού, επιχειρηματικών ομίλων και κοινοπραξιών και κοινών κοινωνικο-οικονομικών συμφωνιών μεταξύ των συνεταιρισμών, προκειμένου να παρέχουν αποτελεσματικές επιχειρηματικές υπηρεσίες, να ενδυναμώσουν το συνεταιριστικό κίνημα, και να επιδιώξουν ένα μοντέλο κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από την κοινωνική ένταξη και την αλληλεγγύη².

5. Να προωθήσει πρωτοβουλίες που διασφαλίζουν ότι το Κράτος, σε διάφορους κλάδους του, θα δημιουργήσει και θα βελτιώσει τα μέσα για την ανάπτυξη αυτού του είδους των συνεταιρισμών, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής και κατάλληλης νομοθεσίας. Αυτό συνεπάγεται επίσης την προώθηση αναφορών στους βουλευτές, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εν λόγω νομοθεσία.

6. Να προωθεί, στο μέτρο του δυνατού, την ένταξη των μισθωτών εργαζομένων των συνεταιρισμών ως εργαζομένων-μελών.

IV. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

1. Οι Κυβερνήσεις θα πρέπει να κατανοήσουν τη σημασία της προώθησης και ανάπτυξης των συνεταιρισμών εργαζομένων ως αποτελεσματικών παραγόντων στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και ένταξης στην επαγγελματική ζωή των ανέργων κοινωνικών ομάδων. Για το λόγο αυτό, οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των συνεταιρισμών εργαζομένων, και θα πρέπει να περιλαμβάνουν την προώθηση και την ανάπτυξη αυτού του είδους των επιχειρήσεων στις πολιτικές και στα προγράμματά τους, προκειμένου να καταπολεμήσουν μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα από τα οποία υποφέρει ο κόσμος, που αποτελούν συνέπεια του αποκλεισμού, της παγκοσμιοποίησης και της ανάπτυξης, όπως η ανεργία και η ανισότητα.

2. Προκειμένου η συνεταιριστική ιδιοκτησία των εργαζομένων να αποτελέσει πραγματική επιλογή, τα Κράτη θα πρέπει να θεσπίσουν εθνικά και περιφερειακά ρυθμιστικά συστήματα, που αναγνωρίζουν την ειδική νομική φύση αυτού του τύπου των συνεταιρισμών, θα τους επιτρέπει να παράγουν αγαθά ή υπηρεσίες υπό ιδανικές συνθήκες και να αναπτύσσουν όλη την επιχειρηματική τους δημιουργικότητα και το δυναμικό προς το συμφέρον των εργαζομένων-μελών τους και της κοινότητας στο σύνολό της.

3. Ειδικότερα, τα Κράτη θα πρέπει:

 Να αναγνωρίζουν στη νομοθεσία τους ότι η συνεταιριστική ιδιοκτησία των εργαζομένων εξαρτάται από την εργασία και τις εργασιακές σχέσεις, που είναι διαφορετικές από την μισθωτή εργασία και την αυτοαπασχόληση ή την ανεξάρτητη εργασία, και να αποδέχονται ότι οι συνεταιρισμοί εργαζομένων εφαρμόζουν αντίστοιχους κανόνες και κανονισμούς.

 Να εξασφαλίζουν την εφαρμογή της γενικής εργατικής νομοθεσίας για τους εργαζομένους που δεν είναι μέλη των συνεταιρισμών εργαζομένων, με τους οποίους ισχύουν συμβατικές σχέσεις με βάση τα ημερομίσθια.

 Να εφαρμόζουν στους συνεταιρισμούς εργαζομένων, την έννοια της Αξιοπρεπούς Εργασίας της ΔΟΕ και σαφείς, ακριβείς και συνεκτικές διατάξεις για τη ρύθμιση της κοινωνικής προστασίας στους τομείς της υγείας, των συντάξεων, της ασφάλισης ανεργίας, της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας στην εργασία, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες εργασιακές τους σχέσεις.

 Να καθορίζουν συγκεκριμένες νομικές διατάξεις που ρυθμίζουν το φορολογικό καθεστώς και την αυτο-οργάνωσή των συνεταιρισμών εργαζομένων που μπορεί να διευκολύνουν και να προωθήσουν την ανάπτυξή τους.

Για να λάβουν την κατάλληλη μεταχείριση από το Κράτος, οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να είναι καταχωρημένοι στο Μητρώο και να υπόκεινται σε εξωτερικό έλεγχο.

4. Οι Κυβερνήσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε κατάλληλες συνθήκες χρηματοδότησης για επιχειρηματικά σχέδια που προτείνονται από τους συνεταιρισμούς των εργαζομένων, με τη δημιουργία ειδικών δημόσιων κεφαλαίων, ή εγγυήσεων δανείων ή ρητρών για την πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους και για προώθηση οικονομικών συμμαχιών με το συνεταιριστικό κίνημα.

5. Τα Κράτη και οι περιφερειακές και διακυβερνητικές οργανώσεις θα πρέπει να προωθούν έργα που βασίζονται σε ανταλλαγές επιτυχημένων εμπειριών, για πληροφορίες σχετικά με αυτές, και την ανάπτυξη των δομών της επιχειρηματικής και θεσμικής υποστήριξης για τους συνεταιρισμούς εργαζομένων, στο πλαίσιο της διεθνούς και περιφερειακής συνεργασίας, για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τις βιώσιμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, την ισότητα των φύλων και την καταπολέμηση της φτώχειας και της περιθωριοποίησης.

6. Η συνεταιριστική ιδιοκτησία των εργαζομένων θα πρέπει να προωθείται ως μια επιλογή και επιχειρηματικό μοντέλο, τόσο στις διαδικασίες της επιχειρηματικής αλλαγής και αναδιάρθρωσης, στα start-ups, στις ιδιωτικοποιήσεις, στη μετατροπή των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε κρίση, και στη ματαβίβαση των επιχειρήσεων χωρίς κληρονόμους, όσο και στην παραχώρηση δημόσιων υπηρεσιών και δημόσιων συμβάσεων, στις οποίες το Κράτος θα πρέπει να καθορίζει τους όρους που διεγείρουν την τοπική ανάπτυξη μέσω επιχειρήσεων συνεταιρισμών εργαζομένων.

7. Στο πλαίσιο των σχέσεων με το Κράτος, είναι σημαντικό να τονιστεί η κατευθυντήρια γραμμή της Σύστασης 193 της ΔΟΕ, σχετικά με την αναγκαιότητα να επιδιωχθεί η εδραίωση ενός ξεχωριστού τομέα της οικονομίας, ο οποίος θα περιλαμβάνει τους συνεταιρισμούς³ Είναι ένας τομέας στον οποίο το κέρδος δεν είναι το πρώτο κίνητρο, και ο οποίος χαρακτηρίζεται από την αλληλεγγύη, την συμμετοχή και την οικονομική δημοκρατία.

V. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ

Οι οργανώσεις των εργοδοτών μπορούν να προωθήσουν την ανάπτυξη της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας των εργαζομένων ως μια επιχειρηματική μορφή της οποίας πρώτος στόχος είναι η δημιουργία βιώσιμων και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας με επιχειρηματική προστιθέμενη αξία, και ως κατάλληλη στρατηγική εξόδου για την ανάκαμψη εταιρειών που βρίσκονται σε κρίση ή στη διαδικασία της εκκαθάρισης, με σεβασμό στην αυτονομία τους, επιτρέποντας την ελεύθερη επιχειρηματική ανάπτυξή τους και χωρίς να κάνουν κατάχρηση αυτού του τρόπου συνεργασίας για να παραβιάζουν τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων.

VI. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Το συνεταιριστικό κίνημα πρέπει να διατηρεί μόνιμο διάλογο με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, ως τους εκπροσώπους των εργαζομένων, προκειμένου να βεβαιωθεί ότι κατανοούν τη φύση και την ουσία της συνεταιριστικής ιδιοκτησίας των εργαζομένων ως ενός διακριτού τρόπου εργασιακών σχέσεων και ιδιοκτησίας⁴, ξεπερνώντας τις τυπικές συγκρούσεις της μισθωτής εργασίας, και ότι θα τον στηρίξουν λόγω της σημασίας του και των προοπτικών που προσφέρει στην ανθρώπινη κοινωνία.

Η δήλωση αυτή είναι σε αντιστοιχία με τη Σύσταση 193 της ΔΟΕ που έχει εγκριθεί από τις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και τις οργανώσεις των εργατών παγκοσμίως⁵. Ως εκ τούτου, ελπίζουμε ότι οι τελευταίες θα την εξετάσουν σοβαρά, προκειμένου να συμβάλουν στην επίλυση του μεγάλου παγκόσμιου προβλήματος της ανεργίας που πλήττει την ανθρωπότητα και θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μετάφραση Κ. Παπαγεωργίου

1 Συνεταιρισμός είναι «μια αυτόνομη ένωση προσώπων που συγκροτείται εθελοντικά για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεών τους μέσω μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης» (Σύσταση 193 της ΔΟΕ, άρθρο 2). Οι συνεταιριστικές αρχές είναι οι εξής: «εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή, δημοκρατική διοίκηση (έλεγχος) από τα μέλη, οικονομική συμμετοχή των μελών, αυτονομία και ανεξαρτησία, εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση, συνεργασία μεταξύ των συνεταιρισμών και μέριμνα για την κοινότητα» (Σύσταση 193 της ΔΟΕ, άρθρο 3 (β).). Οι συνεταιριστικές αξίες είναι: «αυτοβοήθεια, αυτευθύνη, δημοκρατία, ισοτιμία, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, καθώς και οι ηθικές αξίες της ειλικρίνειας, διαφάνειας, κοινωνικής ευθύνης και της φροντίδας για τους άλλους "(Σύσταση 193 της ΔΟΕ, άρθρο 3 (α)).

2 "Η υιοθέτηση ειδικών μέτρων, πρέπει να ενθαρρύνεται, να επιτρέπεται στους συνεταιρισμούς, ως επιχειρήσεων και οργανώσεων που εμπνέονται από την αλληλεγγύη, να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μελών τους και στις ανάγκες της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των μειονεκτουσών ομάδων, προκειμένου να επιτευχθεί η κοινωνική τους ένταξη» (ΔΟΕ Σύσταση 193/2002, άρθρο 5).

3 «Μια ισορροπημένη κοινωνία απαιτεί την ύπαρξη ισχυρού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και έναν ισχυρό συνεταιριστικό, αμοιβαίο και άλλους κοινωνικούς και μη κυβερνητικούς τομείς." (Σύσταση 193 ΔΟΕ, άρθρο 6). Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την προώθηση του δυναμικού των συνεταιρισμών σε όλες τις χώρες, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξής τους, προκειμένου να βοηθηθούν, όπως και τα μέλη τους να (...) δημιουργήσουν και να επεκτείνουν έναν βιώσιμο και δυναμικό διακριτό τομέα της οικονομίας, ο οποίος περιλαμβάνει συνεταιρισμούς, που ανταποκρίνονται στις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες της κοινότητας» (Σύσταση 93 ΔΟΕ, άρθρο 4).

4 Από αυτή την άποψη η Σύσταση 193/2002 της ΔΟΕ ορίζει ότι «θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι οργανώσεις των εργαζομένων (...) να προωθήσουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων-μελών των συνεταιρισμών» (άρθ. 16 g).

5 Η Σύσταση αναφέρει ότι «Η προώθηση των συνεταιρισμών (...) θα πρέπει να θεωρείται ως ένας από τους πυλώνες της εθνικής και διεθνούς οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης» (Άρθ. 7 (1)).